Internationale, nationale, provinciale en meerpartijen-afspraken zijn gericht op een sterk verminderde afhankelijkheid van fossiele energiebronnen, met als doel om in 2050 energieneutraal te zijn. De druk wordt merkbaar opgevoerd en er worden nieuwe opgaven opgelegd zoals de afbouw van het gasnet. Oss neemt haar verantwoordelijkheid hiervoor. We willen in Brabant tot de koplopers behoren. We doen dat op de wijze zoals afgesproken in de Duurzaamheidscirkel van 2016. We richten ons op concrete tussenstappen (2023: 16 % duurzame energie), zetten in op massa maken en op commitment van maatschappelijke partners, geven zelf het goede voorbeeld en werken aan bewustwording en educatie.
De opgaven en ambities vragen enorme inspanningen van ons als gemeente, van onze inwoners en onze partners in het bedrijfsleven. We zetten in op 50% energiebesparing, 25% inkoop van groene stroom en 25% opwekking van duurzame energie op eigen gebied. Om dat te realiseren, hebben we in de vorige Collegeperiode plannen gemaakt en opgestart voor energiebesparing en het grootschalig opwekken van energie. In 2019 werken we verder aan uitvoering daarvan. Het opwekken van duurzame energie, met name via grootschalige wind- en zonne-energieprojecten maken het mogelijk om massa te maken. Tegelijkertijd roepen dergelijke initiatieven veel reactie op waarmee wij adequaat moeten omgaan. De technische ontwikkelingen gaan snel. Die houden we nauwlettend in het oog om daarop te kunnen inspelen als dat perspectief biedt voor de realisatie van onze doelstellingen.
Waar nodig en waar dat meerwaarde heeft, werken we samen met andere overheden of maatschappelijke partners.
We blijven alert op wat realistisch haalbaar is, op de maatschappelijke acceptatie en op de sociale draagkracht van de energietransitie.

• Oss is volledig energieneutraal in 2050
• In 2023 wordt 16% van de in Oss gebruikte energie duurzaam opgewekt
• Oss is volledig afgekoppeld van het gasnet in 2050

Energiebesparing

• Wat we besparen aan energie hoeven we niet op te wekken. Dat is dan ook onze eerste prioriteit.
• We concretiseren de Energiebesparingsagenda (2017) en werken die verder uit in samenwerking met onze partners. Met de corporaties maken we prestatieafspraken. We selecteren minstens één buurt in Oss waar we met de woningcorporaties aan de slag gaan met de verduurzaming van de (sociale huur) woningvoorraad en de openbare ruimte. Zo doen we ervaring op die we gebruiken bij de verdere verduurzaming van de woningen en woonomgeving in Oss.
• De Wet Milieubeheer verplicht een categorie van bedrijven om energiemaatregelen te nemen. In 2018 hebben we voor het eerst ervaring opgedaan met inspectie en het advies van noodzakelijke energiemaatregelen. Dat bouwen we uit.
• We continueren en verbeteren voorlichting en advies aan eigenaren van woningen. We benutten de kansen en mogelijkheden van het loket BrabantWoontSlim beter. Dit doen we onder meer door met inzet van BWS acties uit te zetten gericht op energiebesparing zoals (collectieve) zonnepanelen en spouwmuurisolatie. We  faciliteren Buurkracht om in Oss meer buurtteams op te richten. We continueren de duurzaamheidslening voor particuliere woningeigenaren.
• We ondersteunen het aanvragen van subsidie voor het gebruik van zonnepanelen op daken van bedrijven met grootverbruikersaansluiting. Een gezamenlijke aanvraag vergroot de kans op toekenning voor individuele bedrijven. Voor een aantal agrariërs wordt het daarmee financieel beter mogelijk tevens asbestdaken te saneren. Samen met eigenaren van bedrijfsdaken in Oss wordt een aanvraag voorbereid. Ook geschikte daken van gemeentelijke gebouwen zullen worden opgenomen in de aanvraag.
• In de openbare ruimte zetten we verdere stappen in energiezuinige openbare (led)verlichting, het beschikbaar stellen van laadpalen voor elektrische voertuigen en een energiezuinig wagenpark.
• Als gemeente gebruiken we elektra en aardgas voor onze gebouwen. Tot nu toe worden jaarlijks certificaten (GVO) gekocht die duurzaam opgewekte stroom en aardgasgebruik met CO₂-maatregelen elders garanderen. Bij de aanbesteding van ons energiegebruik vanaf 2020 wordt gebruik van lokaal opgewekte stroom onderzocht. Dit wordt nu in de regio Noordoost Brabant voorbereid.
• We gaan aan de slag met het verduurzamen van ons eigen vastgoed. Dit staat beschreven in programma 3. Ontmoeten, sport en cultuur.
• We stellen een warmteplan op waarin we per wijk aangeven welke alternatieve warmteoplossingen er zijn. Het warmteplan dient in 2021 gereed te zijn. We leggen dit in 2020 aan de Raad voor. Vooruitlopend daarop is inzicht nodig in oplossingsrichtingen.  Voor nieuwbouw geldt inmiddels de verplichting om gasloos te bouwen.

Opwekking van duurzame energie

• Wij zijn betrokken in grootschalige opwekkingstrajecten. En er dienen zich allerlei initiatieven aan. Met de energie-opgave en –ambitie als vertrekpunt wegen we zorgvuldig alle belangen en consequenties. Daarbij maken we ook afspraken over hoe omwonenden en inwoners profijt kunnen hebben van dergelijke opwekkingsmogelijkheden. Het opzetten van een gemeentelijk energiebedrijf is voor ons geen optie.
• Voor het Windpark Elzenburg/De Geer loopt de procedure van het voorontwerp-bestemmingsplan en wordt het te volgen ontwikkelspoor uitgelijnd. In het voorjaar van 2019 leggen we het ontwerpbestemmingsplan en de ontwerp-omgevingsvergunningen ter inzage voor zienswijzen. Voor de vaststelling van het bestemmingsplan door de gemeenteraad en de verlening van de omgevingsvergunningen door het college richten we ons op  eind 2019.
• Het poldergebied tussen Oss en ’s-Hertogenbosch is uitermate geschikt voor grootschalige opwekking van wind- en zonne-energie en kan (in potentie) in 65% van de totale energiebehoefte in 2050 voorzien.
  We zien grote mogelijkheden voor energy-farming: het combineren van energie-opwekking binnen het primaire agrarisch gebied. Diverse initiatiefnemers hebben zich inmiddels gemeld. We werken samen met de gemeente ‘s-Hertogenbosch en de provincie Noord-Brabant aan een integraal plan voor het realiseren van duurzame energie in het aansluitende poldergebied. Daarbij  kijken we ook naar kansen voor andere thema’s zoals voor de agrarische sector, natuur en landschap en economie. De planning is dat dit plan medio 2019 wordt gepresenteerd. Voor de verkenning en projectinvulling is extra personele en financiële inzet vanuit de gemeentelijke organisatie nodig.
  Daarnaast faciliteren of werken we mee aan wij andere initiatieven voor de grootschalige opwekking van duurzame energie. Heesch-west is daarvan een voorbeeld of zonnevelden elders.

Financiële vertaling

Duurzaamheid is een van de topprioriteiten van het vorige en van dit college. Er zijn grote stappen gezet. Ook in vergelijking tot andere gemeenten. Hierop doorgaan vraagt veel inzet van mankracht en middelen. Bovendien groeien de opgaven zowel vanuit onze ambitie als door verplichtingen die worden opgelegd door Rijk of provincie Noord-Brabant. We hebben eerder een beperkte inhaalslag gemaakt met de kwantitatieve en kwalitatieve personele bezetting en er is meer geld vrijgemaakt. Daarmee zijn we echter nog niet berekend op wat van ons wordt verlangd. Dat geldt in het bijzonder voor de energie- en circulariteitstransities. Het stimuleren van energiebesparing en de circulaire economie, de facilitering en verwerking van initiatieven voor energie-opwekking en het omgaan met het maatschappelijke draagvlak vragen veel tijd en specifieke kennis en vaardigheden in een zich snel ontwikkelende omgeving. Dit geldt breed in de markt van overheden en bedrijven. Gevolg daarvan is dat wij hebben te concurreren in een overspannen arbeidsmarkt. Naast mankracht hebben wij ook middelen nodig onder meer om specialistische kennis en ervaring te kunnen inhuren die wij niet structureel in huis hoeven te hebben en om mee te doen als zich nieuwe kansen aandienen. Afhankelijk van onze inzet streven we ernaar om de plankosten en begeleiding van grootschalige energie-opwekkingstrajecten zoveel mogelijk terug te verdienen uit de projectrealisatie.

We creëren een  investeringsfonds Duurzaamheid. Dit is bedoeld  om versneld investeringen te kunnen doen om alert kansen te kunnen benutten die de realisatie van de duurzaamheidsambitie dichterbij brengen. Waar dat meerwaarde heeft in samenwerking met anderen of met behulp van subsidies. Vaak vraagt dat cofinanciering. Voor 2019 financieren we hieruit o.a. de vervolgverkenning Lithse Polder (€ 100.000); de Duurzaamheidsconferentie en voorbereidingen voor klimaatadaptatie.