Wat willen we bereiken?
Ons buitengebied is groot, gevarieerd en natuurrijk en daarmee aantrekkelijk voor wonen, werken en verblijven. Er verandert veel in het buitengebied door klimaateffecten, ontwikkelingen in de agrarische sector, door leegstand met alle consequenties van dien, vergrijzing en moderne woon- en vestigingswensen. We willen een vitaal en multifunctioneel buitengebied behouden, waarin een nieuw en duurzamer evenwicht ontstaat tussen het agrarische gebruik, natuur, recreatie, wonen, klimaat en nieuwe vormen van gebruik zoals energieopwekking.
Dat stelt ons voor nieuwe opgaven en biedt tegelijkertijd nieuwe kansen. Die willen we pakken in de lijn van het coalitieakkoord. We willen de dynamiek bevorderen, ruimte geven aan nieuwe mogelijkheden en innovaties stimuleren.
Deze veranderingen roepen reacties op, soms heftige, over de effecten op bijvoorbeeld landschap, economische mogelijkheden en woongenot. Visies, meningen en belangen van bewoners, agrariërs, belangengroeperingen en anderen die zich betrokken voelen, lopen in meer of mindere mate uiteen. Daarmee groeit de noodzaak van intensivering van de omgevingsdialoog en een integralere aanpak vanuit de verschillende aandachtsvelden binnen onze gemeente.
We pakken onze rol in de vorming van een nieuw vitaal evenwicht. Daarvoor is een streefbeeld nodig waarin de diverse aspecten in onderlinge samenhang worden gebundeld vanuit een langere termijnvisie. Dat wordt onderdeel van de omgevingsvisie die we voor de gehele gemeente gaan maken. In de realisatie daarvan vervullen we meerdere rollen die afhankelijk zijn van de specifieke opgaven: stimuleren, regisseren, verbinden, mogelijk maken, faciliteren, toezicht houden. Bij het maken van keuzes is naast de vitaliteit van ons buitengebied de zorgvuldigheid van het proces een belangrijke toetssteen.
Dit programma heeft allerlei overlappingen met programma 5. Zuinig op ons klimaat. Daarin gaat het om onderwerpen zoals de energietransitie, klimaatadaptatie en openbare ruimte & natuur. Veel opgaven (ruimtelijk en maatschappelijk) raken het buitengebied en worden daar in samenhang bezien. Veel onderwerpen zijn onderdeel van een bovenlokale aanpak.
We werken aan de volgende doelstelling(en):
- We ondersteunen de transitie van de agrarische sector vanuit een gedeelde visie
- We geven nieuwe impulsen aan recreatie en toerisme
- We behouden ons erfgoed en maken het meer beleefbaar
- Een verbeterde waterveiligheid van de Maas met benutting van de meekoppelkansen voor het gebied
- Een versterking van de recreatieve en natuurlijke waarde van de Maashorst
Wat gaan we hiervoor doen?
Transitie agrarische sector
De agrarische sector is voor Oss een belangrijke economische pijler. De sector is bezig met een ingrijpende transitie. De verbinding met de samenleving en het economisch en ecologische model staan onder druk. Provinciale en nationale wetgeving spelen hier een grote rol. Dat vraagt van ons een brede visie en een actieve, faciliterende rol.
- We stellen, mede gevoed door partijen uit de sector, een visie op waarin we aangeven wat de transitie van de agrarische sector kan gaan betekenen voor onze gemeente en wat onze rol daarin is.
- De één loket gedachte organiseren we: een aanspreekpunt voor agrariërs en andere stakeholders en die binnen de gemeente de verbindingen legt met de diverse afdelingen en processen.
- We doen voorstellen hoe om te gaan met VAB’s (vrijkomende agrarische bebouwing) en wat we daarin als gemeente kunnen aanbieden. Daarbij beperken we ons niet tot herbestemming maar beraden we ons ook op niet her te bestemmen opstallen.
- We werken actief samen in regionale en provinciale samenwerkingsverbanden zoals de kopgroep transitie landbouw van AgriFood Capital.
Toerisme en recreatie
Oss heeft een groeiende ambitie met recreatie en toerisme. Ons grondgebied biedt volop kansen. Er zijn vele partijen binnen onze gemeente actief en er zijn steeds meer bovenlokale initiatieven. Mooie voorbeelden zijn de Maashorst en Maasmeanders. Desondanks is het nog niet gelukt om de meerwaarde van een gerichte en afgestemde aanpak binnen Oss en bovenlokaal in de breedte vorm te geven. Daar zetten wij op in.
Wij zetten daarom in op het afstemmen van initiatieven en een regionaal versterkte aanpak.
- We evalueren ons beleid voor recreatie en toerisme. In dat kader herijken we de samenwerking met en financiering van partners zoals VVV, Maashorst, Maasmeanders en Platform Vrijetijdseconomie.
- De Maas is een centraal thema. We werken samen met andere gemeenten en partijen verder aan de branding van de Maas. Daarnaast zetten we ons in voor het realiseren van een Maasbelevingscentrum.
- We benutten de mogelijkheden van onder meer de Maashorst, de Geffense Plas, NME, Landerij van Tosse en ons erfgoed.
- De nieuwe website trefhetinoss.nl wordt gelanceerd en ingezet.
Erfgoed
Oss is een grote erfgoedgemeente. Dat legt verantwoordelijkheden op. De belangstelling en inzet voor ons erfgoed vanuit de gemeenschap is sterk toegenomen. Dat zien we ook terug in verzoeken voor financiering van projecten. Het is niet haalbaar om die weg op te gaan. Wij zullen met name ondersteuning bieden in raad en daad. Daarvoor is uitbreiding van capaciteit nodig.
- We komen met een visie op ons erfgoed. Daarvoor werken we samen met de vier thematische werkgroepen op het gebied van archeologie, industrieel erfgoed, Zuiderwaterlinie en religieus erfgoed.
- We brengen de basis op orde. Ook uit extern onderzoek blijkt dat dit nodig is.
- We voeren de pilot kansenkaart religieus erfgoed uit. Samen met het Rijk en de Provincie, die daarvoor middelen beschikbaar stelen, en uiteraard de eigenaren en exploitanten.
- Het concept Zuiderwaterlinie wordt verder uitgerold. We betrekken Megen en Ravenstein daarin.
- We stimuleren het stadsarchief en scholen om “het Osse verhaal” tot onderdeel te maken van geschiedenislessen.
- We gaan twee rotondes op de Kennedybaan door met het vertellen van de historie van Oss met daar passende historische thema’s.
Meanderende Maas
Waterveiligheid is door de nieuwe klimaatnormering een onderwerp dat nadrukkelijk speelt in Oss. Veelzeggend is dat het traject Ravenstein-Lith als koploperproject is aangewezen. Het gaat hier om ingrijpende ruimtelijke maatregelen die grote impact hebben op het Maasgebied. Afhankelijk van de aanpak biedt dit voor Oss aantrekkelijke meekoppelkansen voor natuur en landschap, economie, recreatie en toerisme en erfgoed. Daarvoor is lokaal draagvlak en cofinanciering nodig.
- We nemen actief deel aan het project Meanderende Maas om onze gemeentelijke belangen en de meekoppelkansen voor het gebied zo goed mogelijk tot hun recht te laten komen.
- We werken aan lokaal draagvlak, informatievoorziening en beleving van het project en het gebied. Daarin past een Maasbelevingscentrum waar we ons hard voor maken.
Maashorst
De Maashorst verkeert in een roerige periode zowel bestuurlijk als maatschappelijk. Op basis van een extern organisatieadvies is besloten de governance aan te passen. De vertaling daarvan heeft vertraging opgelopen. Op 1 januari 2019 moeten de projecten in het kader van de Landschappen van Allure zijn afgerond en stopt de subsidie daarvoor. De fase van beheer van die projecten breekt dan aan.
- Afspraken over de nieuwe governance worden vanuit de Maashorst in de eerste helft van 2019 ter besluitvorming aan de gemeenteraden voorgelegd. Samen met een voorstel voor het geactualiseerde Inrichtings- en Beheerplan (IBEP).